Designmuseum

Design Museum Gent is een museum in Gent met een omvangrijke collectie Belgisch en internationaal design. De verzameling omvat ontwerpen van de art nouveau van Henry Van de Velde tot de hedendaagse avantgarde-vormgeving. Het museumcomplex, gelegen in het toeristische hart van de stad Gent, bestaat uit een 18e-eeuws herenhuis en een moderne vleugel.
Design Museum Gent vindt zijn oorsprong in een privé-initiatief van een groep industriëlen en kunstliefhebbers die zich in 1903 verenigden in de ‘Union des Arts Industriels et Décoratifs’ een ‘Musée des Modèles’ oprichtten. De collectie bestond aanvankelijk uit een honderdtal goede voorbeelden van meubelen, aangevuld met omvangrijke deelcollecties keramiek, koper en brons, meubelfragmenten en een grote textielverzameling. Die modellen vonden een onderkomen in de Gentse stedelijke academie aan de Sint-Margrietstraat.
Door aankopen in de diverse paviljoenen op de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913 en verdere uitbreiding van de collecties werd een nieuwe behuizing gezocht. Die werd gevonden in het Hotel de Coninck aan de Jan Breydelstraat, een indrukwekkende achttiende-eeuwse stadsresidentie van de gelijknamige familie, waar het museum in 1922 voor het publiek werd geopend. In het nieuwe onderkomen was plaats voor zowel de vaste collectie als voor tijdelijke tentoonstellingen. In 1958 werd het museum integraal overgenomen door de Stad Gent, die reeds eigenaar was van het gebouw. Tussen 1958 en 1973 was het museum gesloten wegens restauratiewerken. Na de heropening werd werk gemaakt van een uitbreidingsplan, wat in 1992 resulteerde in de opening van een nieuwe vleugel die onderdak bood aan een selectie uit de collectie modern en hedendaags design (twee verdiepingen) en aan tijdelijke tentoonstellingen (twee verdiepingen). In functie van de tentoonstellingen kunnen de vloeren van dit moderne gedeelte in de hoogte versteld worden door middel van een hydraulische lift in het centrale deel van het gebouw.
De collectie van het museum is geëvolueerd van overwegend 17de- en 18de-eeuwse toegepaste kunsten naar moderne en hedendaagse vormgeving van 1860 tot nu. De voorwerpen van vóór 1860 vormen de historische basis waarop het modern en hedendaags design geënt zijn. Voor haar collectie geeft Design Museum Gent de voorkeur aan een ruime definitie van design. Het hanteert daarbij een aantal criteria die in meer of mindere mate aanwezig zijn in een designproduct: eigentijdsheid, innovatie, ergonomie, duurzaamheid en esthetische relevantie. Zowel serica als unica kunnen aan die eisen voldoen. Innovatie kan betrekking hebben op vorm, functie, materiaal en productietechniek. Aankopen en tentoonstellingen concentreren zich op 20ste-eeuwse en hedendaagse creaties.
De collectie van het Design Museum Gent is gevormd in drie fases:
In een eerste fase tussen 1903 en 1930 bezit het museum een collectie en bijhorende bibliotheek voor een ‘Musée des Modèles’ met veel aandacht voor een grote variatie aan meubeltypes die dateren uit 1600 - 1800 en met enkele bijzondere deelcollecties zoals art nouveau, asiatica, textiel en Franse art deco.
In de jaren 1930 - 1974 wordt een minimale aangroei van de collectie opgetekend, niet op zijn minst omdat het museum gesloten is tussen 1958 en 1973.
Tijdens een derde en laatste fase tussen 1974 en 2013 wordt de collectie internationaal design fors uitgebreid met diverse belangrijke aankopen en schenkingen. Vanaf 1977 verwerft museumconservator (en later directeur) Lieven Daenens belangrijke Belgische art nouveau ensembles van Henry van de Velde, Victor Horta en Paul Hankar. In 1987 legateert interieurontwerper en meubelontwerper Pieter De Bruyne zijn archief als vormgever en docent, samen met een uitgebreide bibliotheek en diverse meubels. In hetzelfde jaar schenkt de gepassioneerde verzamelaar N.F. Havermans bij testament zijn rijke collectie art nouveau en art deco glas, keramiek en zilver. In de loop van de jaren 1980 - 2000 wordt de collectie flink uitgebreid met nationale en internationale designers. Een belangrijk geheel vormt het Italiaans radicaal design van de ontwerperscollectieven Alchimia en Memphis (o.a. Mendini, Branzi, Sottsass). Met de nieuwe directeur Katrien Laporte (2013 -) wordt gewerkt aan een stevige inhaalbeweging voor de collectie Belgisch design vanaf 1970.