Manneke pis

Op het einde van de Kraanlei, richting Gravensteen, staat er een gevel met hierop een standbeeldje, het "Gents manneke pis". Dit beeldje zou veel ouder zijn dan het bekende Manneken Pis van Brussel. Het oude beeldje van gebakken aarde zou stukgevallen zijn tijdens een storm. Blijkbaar wilde men het beeldje beschermen en gaven hem een paraplu. Dit had juist het tegenovergestelde effect. Later is het beeldje vervangen door een bronzen standbeeld. Aan dit beeldje zijn ook vele legendes verbonden. Dit komt door de mysterieuze oorsprong van het beeldje. De bekendste legende is die van de graaf van Vlaanderen. Wanneer de graaf van Vlaanderen terugkeerde van een kruistocht had hij een klein kind meegenomen, zijn bastaardkind. Maar de graaf zelf was zeker en vast geen makkelijke persoon. Op een dag had hij een geestelijke mishandeld. Dit had hij gedaan omdat deze geestelijke hem had tegengesproken. Hierop werd de graaf door een vloek getroffen. Hij zou geraakt worden in het wezen waar hij het meest van hield op de wereld. En later tijdens een officiële defilé moest het kind nodig urineren. Hij deed dit dan tegen een gevel maar werd gestraft voor deze misdaad. Hij transformeerde in steen

Het bronzen beeldje is een schenking van de heemkundige vereniging Het Vliegend Hert ter vervanging van een stenen exemplaar dat de tand des tijds niet overleefde. Schaars geklede mannetjes waren  in de 17e eeuw gebruikelijk en geliefd bij wijnvoorstellingen. In de oudheid bij de Grieken en de Romeinen in gezelschap van wijngod Bacchus. Symbolisch verwijst het beeldje naar het menselijk leven.

Manneken Pis zou als uitgangsbord hebben gediend voor een plaatselijke wijnhandelaar. Aan de overzijde van de straat stond een kraan om wijn te lossen. Het was een voorrecht van de wijnschroeders alle wijn die in Gent toekwam te lossen, te transporteren, te stockeren en verder voor handel te gebruiken. Op de kraanarm was een Bacchusje te zien op een ton gezeten. Tot in 1836 zou de kraan tot dienst zijn geweest.

Kennen jullie Kees? Je kan hem vinden op de Vlasmarkt in een nis tussen cafés Jos en Kincky star. Dit manneke is de modernere versie van het manneke pis en plast net als zijn broertjes. Kees is een stripfiguur gecreëerd door Marc Flerick.

Historiek en iconografie van het Gentse Manneken-Pis

In het begin van de XVIIde eeuw woonde op de Kraanlei, achter het Wijnschroedershuis, een zekere Frans van de Kerchove, "coopman van wijne binnen deser stede" .De man kon moeilijk beter gehuisvest zijn om in Gent de gave van Bacchus te verhandelen. Sinds in 1355 "t'enden van ‘s gravenbrugghe" immers een hijskraan met tredwielen in bedrijf was genomen, werden de zware stukgoederen zoals wijntonnen op die plaats gelost. De Ajuinlei kreeg allengs de naam van Kraanlei en de arbeiders die het tuig bedienden heette men Kraankinders of Wijnschroeders . Het verenigingslokaal van de nering was gelegen naast de kraan en zij had een kapel in de Sinte-Veerlekerk. Toen in 1512 de kraan werd vernieuwd, plaatste men op de top van de kraanhals een beeld van Bacchus, gezeten op zijn tonnetje. Als uithangteken voor zijn zaak "beneden de Crane" kon van de Kerchove moeilijk hetzelfde motief nemen en zo werd het Gentse Manneken-Pis geboren

De gelijkenis tussen het Gentse terracotta-beeld en Panneels ' tekening van het Griekse origineel is treffend. De beeldhouwer die het Gentse Manneken-Pis modeleerde heeft een van die tekeningen beslist voor ogen gehad.

Intussen werd die kunstenaar nog niet geïdentificeerd. Bij de restauratie in 1980 vonden wij op de sokkel van het beeldje, onder talrijke verflagen, het monogram "H L" terug. Misschien was het ook geen Vlaamse boetseerder die het gemaakt heeft en heeft van de Kerchove het beeldje in Italië gekocht ...