Hertogstraat
Het is een belangrijke verbindingsstraat tussen de Kraanlei en een aantal binnenstraatjes van het Patershol (namelijk Corduwaniersstraat, Haringsteeg, Plotersgracht, Zeugsteeg). De rechterzijde (pare nummers) wordt thans praktisch volledig ingenomen door een stapelhuis van de Kraanlei en gebouwen uit einde 19de - begin 20ste eeuw op de hoek van de Corduwaniersstraat en de Hertogstraat. De bebouwing langs de linkerzijde is vrij oorspronkelijk bewaard gebleven met enkele 17de-eeuwse trapgevels en mooie 18de-eeuwse gevels.
De straat werd reeds vermeld op het einde van de veertiende eeuw. Ze werd vroeger ook wel de “Singhelstrate” genoemd. Er was tot eind twintigste eeuw een haringrokerij gevestigd op de hoek met de Corduwaniersstraat. Enkele huizen werden in 1986 afgebroken wegens dreigend instortingsgevaar.
Hertogstraat 9
Hertogstraat 13
Beschilderde bakstenen trapgevel (7 treden en ontbrekende trede + topstuk) met twee bouwlagen en zadeldak (Vlaamse pannen), uit de 17de eeuw. Oorspronkelijk vier traveeën, aangegeven door de ontlastingsbogen en oudste muurankers, thans drie traveeën. Rechthoekige vensters met lekdrempels en overspannen met strekse ontlastingsbogen uit de 19de eeuw. Twee bolkozijnen en gedichte oculus in de geveltop.
Hertogstraat 17
Enkelhuis van drie traveeën en drie bouwlagen. Volledig bepleisterde classicistische lijstgevel volgens bouwaanvraag van 1787. De vensters zijn per travee gevat in een verdiepte rechthoekige nis waardoor het gevelritme, gemarkeerd door de penanten voornamelijk verticaliserend werkt. De casementen op de borstweringen zijn versierd met stucwerk in reliëf met rankwerkmotieven. Gevelbekroning door middel van een gelede architraaf, onversierde fries en een kroonlijst op gekoppelde klossen. Oorspronkelijke indeling van de begane grond, met twee vensters en een deur, versierd met imitatiebanden is heden gewijzigd in een winkelpui. Achterpuntgevel van bak- en zandsteen wijst op oudere kern (17de eeuw).
Hertogstraat 23
Hoekhuis met twee bouwlagen afgedekt met zadeldak (Vlaamse pannen), uit het eerste kwart van de 18de eeuw, met aanpassingen uit de 19de eeuw. Baksteen gecombineerd met zandsteen, voor de omlijstingen van de vroegere kruiskozijnen en de platte banden ter hoogte van de dorpels, en hardsteen voor de plint, de latere onderdorpels en de deuromlijsting. Drie traveeën brede klokgevel aan de voorkant, geritmeerd door rechthoekige vensters, bekroond met een uitspringende druiplijst. Vernieuwde spiegels tussen de verdiepingen en de geveltop. Bekronend driehoekig fronton boven de zolderverdieping, afgezet met platte banden en dubbele voluut. De zijgevel van drie traveeën in de Haringsteeg, is nagenoeg blind. Volledig gecementeerd. De tweede travee is hoger opgetrokken tot een dakvenster met puntgevel. Rechthoekige vensters.
Hertogstraat 40
Enkelhuis met twee bouwlagen, drie traveeën en zadeldak (Vlaamse pannen, nok parallel aan de straat), uit de 17de tot 18de eeuw. Bakstenen lijstgevel met gepikte plint. Rechthoekige vensters met een licht hol profiel en sponning tot de tussendorpel. Zandstenen bovendorpels, ondersteund door een metalen latei, en hoekblokken. De vensters van de begane grond zijn voorzien van ontlastingsbogen. Muurankers tussen de verschillende bouwlagen. De rechthoekige poort werd later aangebracht. Een eenvoudige gootlijst op klossen begrenst de gevel. Haakse aanbouw van baksteen uit de 17de eeuw met vier traveeën.
Hertogstraat 19
Enkelhuis met drie bouwlagen en drie traveeën. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel met gecementeerde plint uit de 18de tot de 19de eeuw. Rechthoekige vensters met lekdrempels. Muurankers tussen de bouwlagen. Gevelbeëindiging door middel van een gelede architraaf, onversierd fries en een kroonlijst
Achterhuis nr Kraanlei
Achterhuis deel uitmakend van het pand nr 31 in de Kraanlei. Het werd gebouwd in 1752. Het karakter van het achterhuisje is verdwenen door aanbreng van garagepoort
Hertogstraat 6-8
In het traditionele zestiende – zeventiende eeuwse hoekhuis met de Plotersgracht was eertijds Cafe Marcel gevestigd. Marcel had in het patershol de bijnaam “Soepe”omdat hij schik had van de bliksem en iedere keer datr het bliksemde, naar huis ging zogenaamd om zijn soep te gaan eten. Het cafe was berucht tijdens en na de oorlog omdat daar allerlei duistere zaken gebeurden. Naast dit huis stond een ander traditioneel huis. Gevel is nu opgetrokken.
Hertogstraat 3 - 5
Enkel rijhuis met twee bouwlagen, drie traveeën met zadeldak (Vlaamse pannen), uit de 19de eeuw. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel. Rechthoekige vensters met lekdrempels en luiken op de begane grond en doorlopende onderdorpels op de bovenverd. Geprofileerd lijstje op de borstweringen. De gevel wordt afgezet met een houten kroonlijst.
Hertogstraat 11
Diephuis met twee bouwlagen en zadeldak (Vlaamse pannen) uit de 17de eeuw, met gevelaanpassing uit de 19de tot de 20ste eeuw. Oorspronkelijk bakstenen constructie met vier traveeën, thans gecementeerde lijstgevel waarvan twee hogere middentravee die uitlopen in een trapgevel (5 trappen + topstuk). Rechthoekige, omlijste vensters met licht uitspringende onderdorpel. Muurankers tussen de verschillende bouwlagen. De geveltop is voorzien van twee kleine korfboogvormige zoldervensters, heden gevat in een rechthoekige omlijsting gevormd door een licht uitspringende band. Gewijzigde begane grond.
Hertogstraat 15
Bepleisterde en nog verankerde lijstgevel met drie bouwlagen en vier traveeën onder schilddak (pannen). Oude kern van het diephuis deels verhoogd en aangepast in de loop van de 19de eeuw. Plint met beschilderde blokken natuursteen. Rechthoekige vensters met lekdrempels. Muurankers tussen de bouwlagen. De twee uiterste, blinde travee, op de derde bouwlaag duiden op een vroegere punt- of trapgevel. Gevelbekroning door middel van eeen kroonlijst op modillons.
Hertogstraat 21
Diephuis met trapgevel (7 treden + topstuk) van drie traveeën, twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen) uit de 17de eeuw. Baksteenbouw met gebruik van zandsteen voor de plint en de negblokken die wijzen op de vroegere kruiskozijnen. Rechthoekige vensters met sponning en bovendorpel bekroond met rollaag. Een bewaard doch blind kruiskozijn op de tweede bouwlaag. Bakstenen spiegels op de borstweringen. Vergroot rechthoekig venster en steigergat in de geveltop.
Hertogstraat 25
Hoekhuis met twee bouwlagen en pseudo-mansardedak (kunstleien en pannen) met zes dakkapellen. Volledig bepleisterde lijstgevels uit de 19de eeuw met in de Haringsteeg zes traveeën, een afgesnuite hoektravee met deur en vijf traveeën in de Hertogstraat. Plint van hardsteen. Imitatiebanden op de gelijkvloerse verdieping. Licht steekboogvormige vensters die op de bovenverdieping een geprofileerde omlijsting met uitspringende sluitsteen en doorlopende onderdorpels vertonen. Gevelbekroning door middel van een houten kroonlijst op modillons
Hertogstraat 38
Breed rijhuis met drie bouwlagen, vier traveeën en zadeldak (Vlaamse pannen). Bepleisterde en beschilderde lijstgevel (19de eeuw) met gecementeerde plint. Rechthoekige vensters met lekdrempels op de begane grond en doorlopende onderdorpels op de tweede verdieping. Oudere kern merkbaar aan de muurankers.
Hertogstraat 40
Traditioneel hoekhuis van bak- en zandsteen daterend uit de 16de tot 17de eeuw. De voorgevel in de Hertogstraat is een trapgevel (6 trappen + topstuk) met twee traveeën, twee bouwlagen en zadeldak (Vlaamse pannen). Gedeeltelijk gewijzigd, maar met het behoud van het oorspronkelijk karakter. Er zijn nog sporen merkbaar van hoekblokken en doorlopende dorpels van de kruiskozijnen die thans gerestaureerd zijn met gecementeerde tussendorpel en -stijlen. De vensters worden overspannen met een onderbroken rollaag. Muurankers tussen de verschillende bouwlagen De geveltop is voorzien van een rechthoekig venster in een gedichte oculus.
De zijgevel uitziend op het ommuurd hoektuintje vertoont slechts een rechthoekig, beluikt venster, afgewerkt met negblokken van zandsteen. Dit complex bevat ook een huisje uitziend op de Plotersgracht met één bouwlaag afgedekt met een zadeldak (Vlaamse pannen), voorzien van een getrapt dakvenster met korfboogvormige muuropeningen. Het geveltje zelf telt een getralied bolkozijn, onder een onderbroken rollaag en een dichtgemetselde, latere poort met houten latei waarin een rechthoekig venster uitgespaard werd. In de blinde zijgevel, aan de kant van het tuintje, resten sporen van een rondboogvenster. Den Wijzen en den zot. Was oudste restaurant van Gent. Nu permanent gesloten.
