Martelaarslaan

Het gebied van de huidige Martelaarslaan, gelegen tussen de Bernard Spaelaan en de Rozemarijnstraat, in het verlengde van de Bijlokevest maakt deel uit van de XVI-stadsomwalling.  Aangelegd op de gedempte stadswal in 1864, maakt het heden deel uit van de drukke verkeersring omheen de stad. Vermeldenswaardig in het straatbeeld is nr. 452, op de plint gesigneerd "A. Bracke, arch., Gand" en daterend van ca. 1930.

Cite van den driessche  Nr. 363 tot 411.

Z.g. "Cité Van Driessche". Zijsteeg met tweezijdige bebouwing, aanvankelijk doodlopend op de oude Leie-arm (gedempt in 1955). Getrokken in 1901 op gronden van architect Ch. Van Driessche en bebouwd tussen 1902 en 1913. Geconcipieerd naar Engels model met eclectische burgerhuizen oorspronkelijk voorzien van voortuintjes. Ze zijn alle n.o.v. architect Ch. Van Driessche.           Heden zijn verschillende panden opzettelijk verwaarloosd en enkele reeds storend verbouwd.

De Lieven Bauwens building was vroeger de thuishaven van o.a. de Orbit groep (dienstverlenende satelietbedrijven rond Fabrimetal). In het midden van de jaren '60 verscheen het kantoorgebouw op de Martelaarslaan. Het was toen een saai, monolithisch blok met 11 bovengrondse bouwlagen, loodrecht op de Martelaarslaan ingeplant. Toen de dienstverlenende bedrijven hier vertrokken, stond het oude, bruine kantoorgebouw leeg. In 1997 gaf investeerder Sogaplim opdracht aan de Gentse architecten Martin Holtzer, Danny Vandewalle, Lutgart Coryn en Eric Bockaert om het afgeleefde en voorbijgestreefde gebouw drastisch te moderniseren, en er 2 vleugels aan toe te voegen, zodat het huidige T-vormige grondplan ontstond, met op de kruising van de T een halfrond (met daarin de gerechtszalen), en een open liftkoker (die een fraai uitzicht geeft). Om stedenbouwkundige redenen werd een geplande lichtreclame voor Mc Donalds bovenop het gebouw geweigerd. Tegenwoordig zijn er in deze kantoorgebouwen allerlei bedrijven gevestigd (zoals b.v. Foster Parents Plan), alsook het vredegerecht van Gent, en een Mc Donalds.

Schietbanen

Om de burgerwacht te laten oefenen worden in verschillende gemeenten schietbanen aangelegd. In Gent wordt in 1858 een schietbaan gebouwd tussen de huidige Martelaarslaan en de Henleykaai.

Zoals op een aantal andere plaatsen worden tijdens de Eerste Wereldoorlog op de baan een aantal executies uitgevoerd door de Duitsers. De gebouwen zijn intussen afgebroken. Een deel van de site is vandaag beschermd als het 'Oord der Gefusilleerden'.

Het terechtstellingsoord, Oord der gefusilleerden of Terechtstellingsplaats der voor den kop geschotenen, werd omstreeks 1858 gebouwd als stedelijke schietbaan voor de Burgerwacht. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ze door de Duitsers bezet en gebruikt als militaire schietstand en in de periode van 10 oktober 1914 tot 10 november 1918 als executieplaats. In totaal werden hier vijftig Belgen, twee Fransen en een Duitse onderofficier gefusilleerd.
Omdat de executies van de terdoodveroordeelden werd uitgevoerd op de schietbaan aan de Godshuizenlaan, werd ze de Martelaarslaan genoemd.

De Gentse weesjongens ook "Kulders" of "Blauwe jongens" genaamd waren tot 1873 ondergebracht in een deel van het Geeraard de Duivelsteen en de school aan het Bisdomplein (gesloopt in 1896-98, heden bebouwd met de Nationale Bank). In 1869 werd gestart met de bouw van een nieuw complex op gronden van de Bijloke aan de huidige Martelaarslaan. Dit enorme opgevatte complex naar ontwerp van stadsarchitect A. Pauli was voltooid in 1873.
Het huidige gebouw is slechts de resterende rechterdwarsvleugel na een hevige brand van 1947, gerestaureerd in 1951. Van een volledige reconstructie werd afgezien. In 1958 werd begonnen met een volledig nieuw tehuis "Prins Filip" op de terreinen van de oude schieting achter de vroegere gebouwen. Sinds enkele jaren is de stedelijke middenschool in de gerestaureerde vleugel gevestigd.
Het oorspronkelijke neoclassicistisch complex op rechthoekige plattegrond bestond uit vier vleugels omheen een enorme binnenkoer (5750m²) met een vijfentwintig traveeën brede voorgevel met centraal risaliet en twee dwarsvleugels met zes vooruitspringende traveeën ten overstaan van de voorgevel. Links en rechts lagere aanbouwsels ter hoogte van laatstgenoemde waardoor voortuintjes ontstonden.
Resterende rechterdwarsvleugel met twee bouwlagen onder vooraan afgeschuind zadeldak (leien). Gevel uitziend op de binnenkoer met drieëntwintig traveeën, gemarkeerd door middenrisaliet onder gebogen fronton. Blinde travee (oorspronkelijk aansluiting op de voorvleugel) en zes traveeën uitziend op de voortuin.

Bij het verzamelen van foto’s en documentatiemateriaal heb ik onder andere gebruik gemaakt van beeldmateriaal uit de collectie van archief Gent. Via onderstaande link kom je op hun uitgebreide site:

https://beeldbank.stad.gent/

Voor de beschrijving van huizen en straten verwijs ik naar
https://beeldbank.onroerenderfgoed.be/images?text=gent

Verwijzing naar het executieoord Pro Patria

Executieoord Pro Patria