De Koninklijke Nederlandse Schouwburg, nu NTGent

De Koninklijke Nederlandse Schouwburg staat in het centrum van de stad, binnen de driehoek kathedraal - belfort - stadhuis. De KNS werd opgetrokken in 1899 als vaste speelplek voor het ‘Nederlands Tooneel van Gent’ (1871-1945), een gezelschap dat daarvoor in de Gentse Minardschouwburg speelde. De stadsschouwburg fungeerde tussen 1945 en 1965 als het tweede plateau van de Antwerpse KNS. Pas in 1965 werd de KNS de thuisbasis van het NTG.
De voormalige Koninklijke Nederlandse Schouwburg op het Sint-Baafsplein in Gent werd op het einde van de 19de eeuw opgetrokken naar de plannen van architect Edmond De Vigne.  De Koninklijke Nederlandse Schouwburg staat in het centrum van de stad, binnen de driehoek kathedraal - belfort - stadhuis. De KNS werd opgetrokken in 1899 als vaste speelplek voor het ‘Nederlands Tooneel van Gent’ (1871-1945), een gezelschap dat daarvoor in de Gentse Minardschouwburg speelde. Opvallend in de gevel is het grote boogveld, versierd met een veelkleurig mozaïek. Het allegorische tafereel stelt Apollo en de Muzen voor. In de nissen prijken de beelden van de belangrijkste Gentse rederijkerskamers van het einde van de 19de eeuw: de Fonteine, Sint Barbara, Sint Agneete en Maria ter Eere. Ze zijn van de hand van Louis Mast.
Op 28 oktober 1965 werd NTGent opgericht als stichting van openbaar nut (toen nog ‘instelling van openbaar nut’). Het wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Stad Gent.

In de periode 1979-1993 werd de KNS grondig verbouwd en werd een huis in de Biezekapelstraat toegevoegd aan het gebouw. Tussen 1987 en 1993 werd de zaal grondig gerestaureerd en gerenoveerd, waardoor het NTG verschillende keren andere speelplekken moest zoeken. Eén van die speelplekken was de Tolhuis-sportzaal. De totale kosten van de renovatie bedroegen 340 miljoen BEF.
In oktober 2016 startte NTGent opnieuw met ingrijpende verbouwingen aan de Schouwburg. Met het oog op modernisering staan er twee ingrepen op de agenda. Enerzijds worden de manuele trekken in de toneeltoren (de oude ‘scheepsmachinerie’ waaraan decorstukken worden bevestigd) vervangen door een computergestuurd model. Anderzijds wordt de laad- en loskade naar de linkerkant van de Schouwburg verplaatst, waardoor de kade direct toegankelijk wordt vanaf het Sint-Baafsplein. De plannen hiervoor zijn ontworpen door de B-architecten (Antwerpen). Voor de uitvoering van de werken ontvangt NTGent een subsidie van 2 miljoen euro, 500.000 euro voor de toneeltoren en 1,5 miljoen euro voor het aanpassen van de laad- en loskade.

 

Standbeeld Jan Frans Willems
Recht tegenover de Koninklijke Nederlandse Schouwburg, midden op het Sint-Baafsplein, bevindt zich het gedenkteken gewijd aan Jan Frans Willems (1798-1846), gebeeldhouwd door Isidoor De Rudder en ingehuldigd in 1899. De witmarmeren beelden stellen de bewustwording van Vlaanderen voor. Vooraan op het voetstuk staat Willem’s borstbeeld in reliëf, op de ene staat Reinaert de Vos, op de andere zijkant staat een moeder afgebeeld die haar kind een oud Vlaams wiegelied voorzingt. Op de rugzijde staan de namen Blommaert, Conscience, David, Ledeganck, Rens, Serrure, Snellaert, Van Duyse, Van Rijswijck.